Δε χρειάζεται να πούμε κάτι το ιδιαίτερο για έναν από τους μεγαλύτερους και καλύτερους rappers στην ιστορία της Hip-Hop σκηνής. Ο DMX απεβίωσε πριν από μερικούς μήνες, αφήνοντας πίσω κλασικά κομμάτια, διαχρονικούς δίσκους και την τεράστια αγάπη του για τον κόσμο και τους λάτρεις της Hip-Hop μουσικής σκηνής. Όπως συμβαίνει σε ανάλογες περιπτώσεις, η κυκλοφορία ενός μεταθανάτιου δίσκου είναι δεδομένη και αυτό συνέβη ουσιαστικά και με στην περίπτωση του «Exodus».
Oυσιαστικά πρόκειται για την όγδοη δισκογραφική κυκλοφορία του X η οποία ηχογραφήθηκε στο μεγαλύτερο μέρος του ως κανονικό album, πριν από τον θάνατο του καλλιτέχνη. Παρ’ όλα αυτά, κάποια κομμάτια αυτού του project προφανώς και τα επεξεργάστηκαν μετά τον θάνατό του και με το γράμμα του νόμου έχουμε το πρώτο μεταθανάτιο album του DMX.
To «Εxodus» συνδυάζει όλα τα στοιχεία που αγάπησε ο κόσμος στο πρόσωπο του Αμερικανού rapper, όπως την παθιασμένη και άγρια χροιά του, την επιθετικότητα που βγάζει στους στίχους του αλλά και την συναισθηματική πλευρά η οποία πολλές φορές έρχεται σε άμεση επαφή με την πίστη του και τον Θεό. Ο δίσκος έχει χωριστεί σε δύο μέρη, στο πρώτο street 20λεπτο με μπόλικο The Lox feeling («That’s My Dog”) και καθαρές rap συμμετοχές από τεράστια ονόματα του χώρου (Jay-Z, Nas, Lil Wayne) και σ’ ένα δεύτερο πιο αργό και συναισθηματικό κομμάτι με τους Usher, Snoop Dogg κ.α. Ανάμεσα σε αυτές τις δύο μουσικές και καλλιτεχνικές προσεγγίσεις υπάρχουν και τρία radiofriendly κομμάτια που λειτουργούν ως γέφυρα μεταξύ της άγριας και της συναισθηματικής πλευράς του «Exodus», τα οποία δυστυχώς αποτυγχάνουν για διαφορετικούς λόγους το καθένα.
To «Money Money Money» έχει ένα μέτριο Moneybagg Yo ως feat που δε μπορεί να ακολουθήσει σε καμία περίπτωση την ένταση του DMX, το «Hold Me Down» με την Alicia Keys έχει κακής ποιότητας mixing, ενώ το «Skyscrapers» με τον Bono των U2 σου δίνει την εντύπωση ενός κομματιού-frankenstein. Λίγο ραπάρισμα από DMX, λίγο Bono vibe και λίγο Swizz Beatz feeling, και φτιάξαμε ένα ραδιοφωνικό single στα γρήγορα. Το beatάκι πάντως ήταν κολλητικό, αν και αρκετά απλό.
Σε γενικές γραμμές το «Exodus» μοιάζει βιαστικό ως project, αλλά έχει τις θετικές στιγμές του. Το «Hood Blues» σε αντίθεση με το «Money Money Money» καταφέρνει και παντρεύει καλύτερα το στυλ ενός βετεράνου rapper με την όρεξη και τη ζωντάνια νέων MCs, ενώ το «That’s My Dog» βγάζει μία ρετρό αίσθηση παλιού Ruff Ryder – anthem. Το “Bath Salts” μπορεί να μην ενθουσιάζει μουσικά, αλλά έχει μία τριπλέτα φωτιά που μυρίζει 90ήλα και παρασέρνει τον DMX σε δυνατές μπάρες (“I got nothing to hide but you got a reason to run”). Θετικές εντυπώσεις μας άφησαν και τα «Walking In The Rain» και «Letter To My Son (Call Your Father)», με το τελευταίο να αποτελεί ξεκάθαρα την πιο φορτισμένη συναισθηματικά στιγμή ολόκληρου του album. Θα θέλαμε ίσως περισσότερες τέτοιες στιγμές, αν και λειτουργεί εξαιρετικά σαν κλείσιμο του δίσκου σε συνδυασμό με το «Prayer» που αν μη τι άλλο είναι ένα άκρως «DMX-moment».
Το «Exodus» δεν είναι ούτε κρύο, ούτε ζέστη. Έχει τις καλές του και τις κακές του στιγμές, μέσα στα πλαίσια ενός rapper ο οποίος προφανώς και δε βρισκόταν πλέον στην καλύτερη δυνατή φάση καλλιτεχνικά. Οπότε το να περιμένουμε ένα νέο «It’s Dark and Hell is Hot» θα’ ταν άδικο και για το ίδιο το legacy του DMX. Απλώς σίγουρα με λίγο παραπάνω χρόνο, θα μπορούσαμε να έχουμε 2-3 πιο προσεγμένες παραγωγές και ένα καλύτερο mastering σε αρκετά σημεία του LP. Παρ’ όλες τις ατέλειές του, το «Exodus» μπορεί να λογίζεται ως ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον κομμάτι της ιστορίας ενός από τους πιο επιτυχημένους Αμερικανούς καλλιτέχνες των προηγούμενων δεκαετιών, ένα project που μας προσφέρει μία θετική εικόνα γύρω από τις τελευταίες στιγμές του. Δεν κάνει σε καμία περίπτωση κακό σε αυτό που μας άφησε πίσω του ο DMX ως τραγουδοποιός, ο οποίος θα συνεχίσει να βρίσκεται μέσα στις καρδιές των Hip-Hop fans που μεγάλωσαν μαζί του στα τέλη της δεκαετίας του 90 και τα χρόνια που ακολούθησαν. Η φλόγα που υπήρχε μέσα στα φωνητικά του και στον τρόπο γραφής του, όσο ισχυρή ή ανίσχυρη και αν ήταν ανάλογα με τις φάσεις που περνούσε ο ίδιος, είναι σίγουρα κάτι που θα μας λείψει στο μέλλον.
Κομμάτια που ξεχώρισαν: “That’s My Dog”, “Bath Salts”, “”Hood Blues”, “Letter To My Son”
Βαθμολογία: